Thừa kế nhà đất là quyền được pháp luật bảo vệ, nhưng không phải ai cũng đủ điều kiện để nhận di sản. Do đó trong bài viết dưới đây, richnguyen.vn sẽ giải đáp tới bạn đọc 5 trường hợp này sẽ không được hưởng thừa kế nhà đất theo quy định hiện hành.
Thừa kế nhà đất là gì?
Theo quy định pháp luật hiện hành, thừa kế được hiểu là việc dịch chuyển tài sản của người chết cho những người còn sống theo hàng thừa kế, song phải đáp ứng đúng điều kiện và trình tự thừa kế mà pháp luật quy định.
Tương tự như vậy, thừa kế nhà đất là việc chuyển quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất từ người đã qua đời sang người còn sống, theo quy định của pháp luật. Quyền thừa kế có thể được thực hiện theo di chúc hoặc theo pháp luật, tùy thuộc vào tình trạng pháp lý của di sản và ý chí của người để lại tài sản.
Ở Việt Nam, đất đai thuộc sở hữu toàn dân và do Nhà nước đại diện quản lý. Nhà nước cấp quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình hoặc cá nhân. Quyền sử dụng đất có thể là tài sản chung của hộ gia đình hoặc tài sản riêng của cá nhân. Do đó, khi một cá nhân hoặc thành viên trong hộ gia đình qua đời, quyền sử dụng đất của họ được chuyển giao thông qua thừa kế, theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Quy định điều kiện để được hưởng thừa kế nhà đất hiện nay
Theo khoản 1 Điều 45 Luật Đất đai 2024, Quốc Hội quy định để được hưởng thừa kế nhà đất, người thừa kế phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
– Thứ nhất, người thừa kế cần có giấy tờ hợp lệ chứng minh quyền sử dụng đất, bao gồm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt như thừa kế đất nông nghiệp dồn điền đổi thửa hoặc tặng đất cho Nhà nước, cộng đồng dân cư sẽ không yêu cầu giấy tờ này.
– Thứ hai, đất phải không có tranh chấp hoặc nếu có tranh chấp, phải được giải quyết dứt điểm bằng bản án, quyết định của Tòa án hoặc Trọng tài đã có hiệu lực pháp luật.
– Thứ ba, quyền sử dụng đất không được kê biên để bảo đảm thi hành án theo quy định pháp luật.
– Thứ tư, đất phải còn trong thời hạn sử dụng theo giấy chứng nhận. Cuối cùng, quyền sử dụng đất không được áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời làm hạn chế quyền thừa kế.
Việc tuân thủ đầy đủ các điều kiện trên đảm bảo quyền thừa kế được công nhận và thực hiện theo quy định pháp luật.
5 trường hợp không được hưởng thừa kế nhà đất
Theo Khoản 1, Điều 621 của Bộ luật Dân sự năm 2015, các trường hợp sau đây sẽ không được hưởng di sản thừa kế:
– Trường hợp 1: Người có hành vi xâm phạm nghiêm trọng người để lại di sản. Đây là những người bị kết án vì cố ý gây tổn hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người để lại di sản. Hành vi này bao gồm ngược đãi, hành hạ hoặc bất kỳ hành động cố ý nào làm tổn hại nghiêm trọng đến người để lại di sản.
– Trường hợp 2: Người vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng. Nếu một người không thực hiện hoặc vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với người để lại di sản, họ sẽ không được quyền hưởng thừa kế. Trách nhiệm nuôi dưỡng này thường áp dụng cho các mối quan hệ ruột thịt, như con cái hoặc cha mẹ.
– Trường hợp 3: Người xâm phạm tính mạng người thừa kế khác. Nếu một người cố ý xâm phạm tính mạng của người thừa kế khác nhằm chiếm đoạt phần di sản mà người đó có quyền hưởng, họ cũng sẽ bị tước quyền thừa kế. Ví dụ, người thừa kế này gây tổn hại đến anh chị em để giành phần di sản lớn hơn.
– Trường hợp 4: Người gian lận hoặc can thiệp bất hợp pháp vào di chúc. Trường hợp này áp dụng cho những người dùng thủ đoạn lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc. Ngoài ra, hành vi giả mạo, sửa đổi, che giấu, hoặc tiêu hủy di chúc nhằm hưởng di sản trái với ý chí của người để lại di sản cũng khiến họ không được thừa kế.
– Trường hợp 5: Con đã thành niên có khả năng lao động nhưng không được hưởng theo di chúc. Theo đó, người con đã thành niên (từ đủ 18 tuổi trở lên) có khả năng lao động sẽ không được hưởng di sản nếu toàn bộ di sản được thừa kế theo di chúc hợp pháp và người để lại di sản không để lại phần nào cho họ. Tuy nhiên, họ có thể được hưởng di sản nếu xảy ra các tình huống đặc biệt, như: người thừa kế khác chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản, tổ chức thừa kế không còn tồn tại, hoặc người thừa kế được chỉ định từ chối nhận di sản. Trong trường hợp này, di sản sẽ được phân chia theo pháp luật.
Ngoài ra, những người thuộc những các trường hợp từ 1 – 4 có thể vẫn được hưởng di sản nếu người để lại di sản biết rõ hành vi của họ nhưng vẫn để họ hưởng thừa kế thông qua di chúc. Điều này thể hiện ý chí cá nhân của người để lại di sản và được pháp luật bảo vệ.
>> Giải đáp cha mẹ bán đất có cần chữ ký của con cái không? 👇
Trên đây bài viết đã giải đáp tới quý độc giả 5 trường hợp không được hưởng thừa kế nhà đất. Mọi thắc mắc hoặc muốn nhận tư vấn đầu tư bất động sản sinh lời cao trực tiếp từ diễn giả, nhà huấn luyện chiến lược đầu tư BĐS Rich Nguyen, quý khách hàng vui lòng liên hệ:
RICH NGUYEN ACADEMY
Địa chỉ: Tòa C5 D’capitale, số 119 Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 1900 999979
Email: info.richnguyen@gmail.com
Website: https://richnguyen.vn/
Facebook: Rich Nguyen Academy
